Dlaczego prawo nie działa wstecz?

Podstawową zasadą prawa powinno być to, że jest ono znane, zrozumiałe, a obywatele dobrze wiedzą, co się stanie, jeśli dane prawo zostanie przez nich złamane. To oznacza, że popełniając daną rzecz musimy wiedzieć, czy postępujemy zgodnie z prawem czy nie. A jeśli to prawo łamiemy, to musimy mieć świadomość, że narażamy się na poniesienie kary. Dlatego właśnie w naszym kraju działa zasada mówiąca o tym, że prawo nie może działać wstecz. To oznacza, że obywatel nie może być ukarany za coś, co zrobił w przeszłości, co nie było zawarte w prawie i o czym nie miał szansy wiedzieć, że dopuszczając się konkretnego czynu, może narazić się na karę.

Ważne jest tutaj działanie prawa

Przed prawem możemy odpowiadać za te czyny, które pojawiły się w momencie, gdy dane prawo już istniało. To oznacza, że odpowiadamy za te rzeczy, które w obecnym prawie ustalone są jako niewłaściwe i mogą podlegać karze.

Przede wszystkim chodzi w tym wszystkim o to, aby istnienie danego prawa powstrzymywało nas przed dopuszczaniem się danego czynu, bo mamy świadomość, że wówczas będziemy działać niezgodnie z prawem, a więc będziemy mogli być poddani karze. Jeśli wcześniej jakieś prawo nie istniało, a my nie wiedzieliśmy, że możemy być ukarani za takie zachowanie, to nie ma możliwości, abyśmy w przyszłości odpowiadali za dany czyn, jeśli zostanie ustanowione takie prawo.

Pomoc prawna Bolesławiec Adwokat Piotr Mikołajczak

O czym musimy tutaj wiedzieć?

Jeżeli chodzi o zasadę nie działania prawa wstecz musimy zdawać sobie sprawę z jednej kwestii. Jeśli popełniliśmy dany czyn, a nie był on uwzględniony w prawie wewnętrznym, to w przyszłości nie będziemy za niego odpowiadać. Jednak jeśli podczas popełniania danego czynu, był on uznany za przestępstwo w prawie międzynarodowym, to możemy być tej karze poddani. W tym przypadku zasada, w której prawo nie działa wstecz – nie obowiązuje, ponieważ takie prawo zostało ustalone na gruncie międzynarodowym. A więc skoro istniało, to oznacza, że powinniśmy być świadomi, że popełnienie danego czynu będzie groziło nałożeniem na nas kary.

Tym bardziej, że nieznajomość prawa, nie będzie tutaj żadnym wytłumaczeniem. Nawet jeśli nie znamy dokładnie prawa, to i tak będzie nas ono obowiązywało i będziemy musieli się poddać odpowiedniej karze, która zostanie ustalona zgodnie z obowiązującymi normami. Pojawiają się jednak sytuacje, w których może dochodzić do retroaktywności przepisów, czyli ich cofnięcia. Jednak tyczą się one tylko tych spraw, w których zmiana prawa będzie wiązała się z korzyściami lub nagrodami. Jednak nie można wprowadzać takiego wyjątku, jeśli zmiana prawa i działanie wstecz powodowałoby zaostrzenie prawa, a co za tym idzie również zaostrzenie kary, której dany obywatel byłby poddany. Dlatego też, nie ma wyjątków od zasady, że prawo nie działa wstecz, w zakresie prawa karnego i finansowego. Warto wiedzieć, że nieznajomość prawa nie zwalnia nas ze stosowania się do niego, ale również musimy mieć świadomość, że nie możemy być karani za coś co zrobiliśmy, a co wcześniej nie było ujęte w prawie.

Im większa będzie nasza świadomość na temat prawa, tym łatwiej będzie nam je stosować w życiu.